Blog

Węglowodory aromatyczne – trucizna w powietrzu

Węglowodory aromatyczne – trucizna w powietrzu

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to związki organiczne, które są jednym z najbardziej niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza. 80% WWA w Polsce powstaje na skutek spalania węgla. Najbardziej znanymi węglowodorami aromatycznymi są benzopireny, w tym benzo[a]piren. Są t związki o silnym działaniu nowotworowym, które wykazują wysoką zdolność do kumulowania się w organizmie, wpływając na ludzkie DNA. Benzo[a]piren potrafi pokonywać bardzo duże odległości w atmosferze, nawet pomiędzy kontynentami.

Benzopireny powstają w sposób naturalny (pożary lasów, wybuchy wulkanów), jak i są konsekwencją działań człowieka. Głównym źródłem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych jest jednak spalanie węgla i ropy oraz produktów pochodnych z ropy. Zanieczyszczenia tego typu produkują elektrownie i elektrociepłownie, oraz gospodarstwa domowe za pomocą pieców i kotłów węglowych starej generacji. Benzopireny powstają także w związku z paleniem papierosów oraz są związane z emisją spalin samochodowych.

Benzopireny znajdują się także w żywności, której spożywanie naraża na powstawanie nowotworów. W głównej mierze źródłem tych rakotwórczych związków jest żywność poddawana tego typu obróbce cieplnej jak smażenie, pieczenie, wędzenie czy grillowanie. Węglowodory aromatyczne kumulują się w tkance tłuszczowej zwierząt, dlatego łatwo mogą przedostać się do organizmu na skutek spożywania mięsa czy nabiału. Zwierzęta pobierają je wraz z pokarmem roślinnym, skażonym WWA. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne mogą zatem przedostać się do organizmu człowieka na różne sposoby – poprzez skórę, wdychane powietrze, a także skażone produkty żywnościowe.